Serie: Geen perks, maar purpose

“Volgens het salarisonderzoek zit je goed.” Het klinkt feitelijk. Onderbouwd. Eerlijk.

Maar vaak is het vooral: een eindstation. Een gesprekstopper. Want hoe ga je daar nog tegenin?

“Het staat zwart op wit.”

“Zo doen we het hier.”

“Daar kunnen we niets aan veranderen.”

Salarisonderzoeken worden regelmatig ingezet als objectieve waarheid,

terwijl ze vaak slechts een afspiegeling zijn van… elkaars keuzes.

Wie bepaalt wat marktconform is?

In theorie: de markt. In praktijk: een mix van historisch beleid, aannames, en gemiddelden. En die gemiddelden? Die zijn óók ontstaan in een context van machtsverhoudingen, schaarste en belangen. Kortom: het salarisonderzoek is zelden neutraal. Maar we behandelen het alsof het een wetboek is.

Vaagheid houdt mensen klein

Onzekerheid over beloning maakt kwetsbaar. Zeker als er geen helder verhaal is, of als argumenten ongrijpbaar blijven. Wat er dan gebeurt:

• Mensen durven geen vragen te stellen
• Salarisonderhandelingen worden stratego
• Wantrouwen groeit (“Wat krijgen anderen dan?”)

En ondertussen houden we het net vaag genoeg om zelf de regie te houden.

Transparantie is spannend — maar volwassen

Openheid over salarissen voelt voor veel organisaties als een sprong in het diepe.

“Dan wil iedereen meer.” “Dan gaan mensen elkaar vergelijken.” “Dan verliezen we flexibiliteit.” En ja: het vraagt lef. Structuur. Gelijkwaardigheid. Maar het levert óók op:

✅ Vertrouwen

✅ Rust

✅ Gelijke kansen

✅ Minder politiek gedoe

Het gesprek over beloning wordt dan geen tactisch steekspel meer, maar een volwassen dialoog.

Wat dan wel?

Je hoeft niet direct al je salarissen op een bord te hangen. Maar wel:

• Uitleggen hoe je tot een salaris komt
• Vragen kunnen beantwoorden zonder vaagheid
• Eerlijk zijn als het schuurt — ook met het systeem zelf
• En ruimte geven voor het gesprek, niet alleen het rapport

Want zolang het salarisonderzoek het laatste woord heeft, blijft macht onbesproken — en ongelijkheid in stand.

Tot slot

Transparantie is geen zwaktebod. Het is een keuze voor vertrouwen boven controle. Wie beloning wil gebruiken om mensen aan zich te binden, moet eerst iets anders durven geven: Openheid.